Dyskusja F-Trust iWealth: „Okno pogodowe dla oszczędzających jest otwarte”

Z Andrzejem Miszczukiem, Głównym Strategiem F-Trust iWealth i dyrektorami ds. doradztwa inwestycyjnego tej spółki Jędrzejem Janiakiem oraz Jackiem Maleszewskim o zarabianiu przy niskim ryzyku, ewentualnej recesji i oczekiwaniu na rajd świętego Mikołaja rozmawia Piotr Gajdziński.

Piotr Gajdziński: Co właściwie na początku sierpnia stało się na światowych giełdach?

Jacek Maleszewski: Rynek przestraszył się danych z amerykańskiego rynku pracy, które okazały się gorsze od oczekiwań, a poza tym wskazały, że trend jest wzrostowy. Naruszona została reguła Sahm, czyli średnia bezrobocia z ostatnich trzech miesięcy przekroczyła poziom najniższego bezrobocia w danym cyklu powiększony o 0,5%. To stosunkowo nowy, ale jak się wydaje dobrze sprawdzający się wskaźnik, który zwiastuje nadejście recesji. Wszystko to spowodowało, że część inwestorów, tych najbardziej niecierpliwych, inwestujących na kredyt zaciągnięty w Japonii, zaczęła się wycofywać z rynku. Jak się okazało była to dość duża grupa.

Jędrzej Janiak: Na gwałtowną przecenę z początku sierpnia złożyło się kilka czynników. Do tej pory handel za pożyczone jeny powodował, że zarabiałeś w jenie, zarabiałeś na różnicy stóp procentowych i wreszcie zarabiałeś na tym, że ceny aktywów, które w ten sposób kupiłeś szły w górę. Gdy Bank Japonii zmienił swoją politykę i delikatnie podniósł stopy procentowe ta misterna konstrukcja przestała funkcjonować. Zwłaszcza w perspektywie obniżek stóp w Stanach Zjednoczonych. Po ogłoszeniu decyzji Banku Japonii wszyscy chcieli nagle sprzedać aktywa kupione w ten sposób, a to rzecz jasna przeniosło się na inne parkiety.

Piotr Gajdziński: Sytuacja wróciła już do normalności?

Andrzej Miszczuk: Nim odpowiem, to jeszcze jedna uwaga, która jest istotna dla całości obrazu. Otóż w lipcu mieliśmy korektę na dwóch sektorach: IT i media. To są sektory, w których działa te słynne siedem spółek, zwanych do niedawna „Siedmioma wspaniałymi”. Korekta w tych dwóch sektorach i na dużych spółkach spowodowała lawinę. Egzemplifikację tego mieliśmy na początku sierpnia, ale sam proces rotacji rozpoczął się już wcześniej. A teraz wracając do twojego pytania. W sierpniu do ekonomicznego słownika wróciło słowo recesja. Ono jest bardzo ważnym elementem całej tej układanki. Gdy popatrzy się na PKB Stanów Zjednoczonych to widać, że po pandemii wzrost gospodarczy był dynamiczny, ale później ten zaczął spadać. Wielu inwestorów, co zrozumiałe, stara się tego rodzaju dane ekstrapolować. Do tego doszły problemy, o czym wspomniał Jacek, z zatrudnieniem. Niektórzy uznali, że amerykański wzrost gospodarczy może spaść poniżej zera. Moim zdaniem to przedwczesne.

Piotr Gajdziński: Mam wrażenie, że sierpniowa przecena ujawniła dużą, niezwyczajnie dużą, nerwowość rynków. Jakby inwestorzy mieli poczucie, że stąpają po bardzo cienkim lodzie, boją się, że za chwilę on się załamie, a oni znajdą się pod wodą.

Jędrzej Janiak: Ta nerwowość może wynikać z tego, że wiele wskaźników, w tym na przykład wykupienia rynku jest teraz na bardzo wysokich poziomach. Z drugiej strony, w sierpniu i wrześniu korekty zdarzają się bardzo często i wszyscy to wiedzą. Tak naprawdę inwestorzy czekali z ręką na przycisku na odpowiedni moment…

Piotr Gajdziński: A nawet pretekst.

Jędrzej Janiak: I gdy tylko on się w ich mniemaniu pojawił, po prostu wydali komendę „Sprzedaj”. Trzeba jeszcze dodać, że za coraz większą część obrotów odpowiadają algorytmy, które w miarę rozwoju sytuację napędzają wyprzedaż. Należy się spodziewać, że w przyszłości takie ruchy będą silniejsze właśnie ze względu na handel algorytmiczny. Gdy ocenia się wydarzenia z początku sierpnia tego roku z perspektywy czasu to trzeba powiedzieć, że spadek głównego indeksu o 10% był okazją do zwiększenia zaangażowania. A druga refleksja dotyczy tego, że zobaczyliśmy jak rynek potrafi gwałtownie się zmienić i nabierać dynamiki.

Jacek Maleszewski: Nastroje się uspokoiły, obecnie nie są one ani ekstremalnie pozytywne, ani ekstremalnie negatywne jak to miało miejsce w pierwszych dniach sierpnia. Nie znaczy to, że nie ma żadnych zagrożeń. Jesteśmy u progu obniżek stóp procentowych przez amerykańską Rezerwę Federalną, a opierając się na doświadczeniach z przeszłości wiadomo, że pierwsze obniżki stóp często wiązały się ze znaczącą korektą na rynkach akcji.

Piotr Gajdziński: Obniżka stóp wydaje się już pewna.

Jacek Maleszewski: Fed nie ma obecnie żadnych ekonomicznych argumentów, aby trzymać stopy tak wysoko. A do tego dochodzi jeszcze kwestia polityczna, bo wydaje się, że obniżka byłaby korzystna dla kandydatki Partii Demokratycznej w wyborach prezydenckich. Rynek spodziewa się, że obniżki będą dość dynamiczne, do września przyszłego roku stopy mają spaść o ponad 2 punkty procentowe. To by oznaczało zejście z obecnych 5,25% do 3%. To oczywiście ważny sygnał dla inwestorów i on może oznaczać, że część pieniędzy odpłynie do obligacji o stałym oprocentowaniu. Nie jestem więc pewien, czy wydarzenia z początku sierpnia nie będą w najbliższym czasie kontynuowane.

Piotr Gajdziński: Widzicie jakieś racjonalne argumenty przemawiające za tym, że rzeczywiście globalna gospodarka wpadnie w recesję?

Jacek Maleszewski: Gdy patrzy się na cykl polityki monetarnej, to widać, że Fed jest często spóźniony z jej zacieśnianiem, ale równie często z jej luzowaniem. Kończy się to tak, że wysokie stopy procentowe hamują gospodarkę i wpada ona w recesję. Czy tak będzie i tym razem? Do tej pory inwestorzy spodziewali się, że raczej doświadczymy miękkiego lądowania, co oznacza, że recesji unikniemy. Ale gdy patrzy się na poziom bezrobocia, to jednak pojawiają się znaki zapytania. Tak czy inaczej z punktu widzenia inwestorów ważne jest to, że rynek będzie robił swoje i jeśli uzna, że na obligacjach można łatwo zarobić np. 10%, to część pieniędzy niewątpliwie odpłynie z akcji do obligacji i to niezależnie od tego, czy będzie recesja, czy uda się jej uniknąć.

Andrzej Miszczuk: Aby mówić o recesji potrzebne są dwa kwartały negatywnego wzrostu gospodarczego. To oznacza, że dowiemy się o niej post factum. Ale wcześniej dowiemy się, że wzrost jest słabszy. To już zaczyna być wyczuwalne, dlatego analitycy przywiązują obecnie tak dużą wagę do danych z rynku pracy. Wydaje mi się zresztą, że trochę zbyt dużą, bo to niekoniecznie musi być w obecnej sytuacji dobry wskaźnik. W niektórych sektorach, choćby w IT, mamy do czynienia z przerostem zatrudnienia i firmy po prostu muszą się tego balastu wyzbyć. Racjonalizacja zatrudnienia jest niezbędna, bo wzrosły koszty, wyższe są odsetki od kredytów. Pieniądz jest droższy i coś trzeba z tym zrobić. To nie są jednak czynniki wskazujące na nadchodzącą recesję. Oczywiście trzeba się liczyć, że wzrost gospodarczy nie będzie już tak duży jak po covidzie, ale moim zdaniem powinien się utrzymać na poziomie 2-2,5%. Rzecz jasna w najbliższym czasie dużo się będzie mówiło o recesji w USA, ale to czy ona nastąpi w ogromnym stopniu będzie zależało od decyzji nowego prezydenta Stanów Zjednoczonych. Duży program rozbudowy amerykańskiej infrastruktury nie został przez Joe Bidena zrealizowany, być może dlatego, że dotąd gospodarka rozwijała się dobrze i nie było potrzeby jej stymulowania. Teraz, jeśli stanie się to niezbędne, nowy prezydent może ten program uruchomić.

Jędrzej Janiak: Ożywienie gospodarcze, którego doświadczaliśmy przez ostatni rok było dosyć rachityczne. Tak jakbyśmy jechali na zaciągniętym hamulcu ręcznym. Tym hamulcem były wysokie stopy procentowe. Teraz wzrost gospodarczy zaczyna na tym coraz bardziej cierpieć, więc mamy dwie możliwości. Albo Fed obniżając stopy we wrześniu i w kolejnych miesiącach podtrzyma wzrost, albo okaże się, że jest już na to za późno i wówczas recesja stanie się nieunikniona. Miejmy nadzieję, że ziści się ten pierwszy wariant.

Piotr Gajdziński: Kończy się ósmy miesiąc 2024 roku. Jaki był ten okres dla inwestorów?

Andrzej Miszczuk: Zależy gdzie zainwestowali. Ale jeśli spojrzeć na klientów F-Trust iWealth, to osiem miesięcy tego roku było dla nich dobre.

Jacek Maleszewski: : Jeśli portfel był dobrze zdywersyfikowany, to prawdę mówiąc trudno było stracić. Kilkanaście procent można było zarobić.

Jędrzej Janiak: : Oczywiście najlepszy był czas od stycznia do końca lipca, bo potem było już gorzej. Do końca lipca nawet najbardziej konserwatywni, ostrożni inwestorzy istotnie pobili zyski jakie dawały depozyty bankowe.

Piotr Gajdziński: No to teraz pochylmy się nad przyszłością. Jakie są Wasze przewidywania na pozostałą część roku?

Jędrzej Janiak: Większa zmienność. To trochę słowo-klucz, ale jest wiele czynników, które każą przed nią przestrzec. Mamy wybory w USA, mamy wiele problemów geopolitycznych. No i w końcówce roku indeksy często dynamicznie pną się w górę.

Piotr Gajdziński: Słynny „rajd świętego Mikołaja”.

Jędrzej Janiak: Najwięcej będzie jednak zależało chyba od tego, o czym już mówiliśmy, czyli od tego czy obniżka stóp napędzi wzrost gospodarczy w Stanach Zjednoczonych, a co za tym idzie na świecie.

Jacek Maleszewski: Myślę, że dużą zmienność będziemy mieli przede wszystkim do wyborów nowego lokatora Białego Domu, potem powinno przyjść uspokojenie, co zgrywa się z terminem tzw. rajdu Świętego Mikołaja pod koniec roku.

Piotr Gajdziński: A ryzyka? Oczywiście mamy ryzyka geopolityczne – trwa wojna w Ukrainie i na Bliskim Wschodzie, Chiny stają się coraz bardziej nieprzewidywalne – ale skupmy się na ryzykach gospodarczych. Spadająca inflacja przestała już chyba być uważana za zagrożenie?

Andrzej Miszczuk: Niesłusznie. Moim zdaniem ona cały czas pozostaje istotnym elementem.

Jacek Maleszewski: Wskazałbym na scenariusz recesyjny, choć moim zdaniem realnym zagrożeniem jest raczej spowolnienie, a nie recesja. W takim wypadku inflacja rzeczywiście zeszłaby na dalszy plan, a ostatnie spadki cen ropy naftowej nijako spychają problem inflacji z pierwszych stron. Inwestorzy mało o tym mówią, martwią się natomiast stanem gospodarki. Dla rynku akcji, powtórzę, zagrożeniem będzie możliwość łatwego, pozbawionego ryzyka, zarobku na obligacjach.

Andrzej Miszczuk: Kolejne ryzyko to zmniejszone marże na skutek wyższych kosztów, co oznacza zwiększającą się presję na marże. Zyski nie będą rosły już tak dynamicznie jak w ostatnich latach.

Jędrzej Janiak: Konsumenci zaczęli oszczędzać, firmy nie chcą inwestować i z punktu widzenia makro obniżka stóp procentowych – dotyczy to także Polski – staje się niezbędna. Natomiast dla ludzi dysponujących nadwyżkami finansowymi cały czas mamy szeroko otwarte „okno pogodowe”, czyli możliwość pomnożenia oszczędności przy bardzo nikłym ryzyku.