Inwestować w przyszłość – Ipopema Globalnych Megatrendów

Rozmowa z Krzysztofem Cesarzem, zarządzającym subfunduszem Ipopema Globalnych Megatrendów.

– Jakie są dzisiaj najważniejsze globalne megatrendy gospodarce?

– Moim zdaniem są trzy duże obszary, w których obserwujemy olbrzymie przemiany. Pierwszy obejmuje zmiany demograficzne, takie jak starzenie się społeczeństw, migrację ludności ze wsi do miast (w tym tzw. megacities) oraz zmiany sposobu życia i zwyczajów ludzi. Drugi obszar to nowe technologie. Trzeci obszar związany jest z rosnącym znaczeniem politycznym i gospodarczym grupy krajów określanych jako rynki wschodzące. W tej grupie państw kluczowe są Chiny i Indie. Wspomniane megatrendy wywierają i w dającej się przewidzieć przyszłości dalej będą wywierały, największy wpływ na nasze życie.

Ten „książkowy” podział jest zniekształcany przez rzeczywistość, która jest bardziej złożona, gdyż wiele mających miejsce przemian jest efektem przemieszania różnych megatrendów. Tak jest np. w przypadku e-commerce, czyli połączenia zmieniających się zwyczajów zakupowych i rosnącej roli rozwiązań technologicznych. Handel elektroniczny, jeszcze niedawno traktowany jako uzupełnienie modelu biznesowego. Często staje się podstawą nowych przedsięwzięć komercyjnych. Śmiało można powiedzieć, że rewolucjonizuje handel oraz modele sprzedażowe. Widać to choćby w asortymencie towarów, które są kupowane przez Internet. Kiedyś były to przede wszystkim książki i płyty z muzyką, teraz paleta artykułów jest znacznie szersza i nieustannie się powiększa.

– Pomówmy o megatrendzie, który związany jest z nowoczesnymi technologiami. W tej dziedzinie bardzo duże się dzieje.

– Nowe technologie to bardzo szerokie pojęcie, dlatego wydzieliliśmy obszary, które naszym zdaniem mają duży potencjał inwestycyjny i w ich ramach dokonujemy wyboru spółek do portfela. W tym momencie koncentrujemy się na internecie rzeczy, bezpieczeństwie w internecie, reklamie internetowej, grach wideo i poddostawcach dla sektora samochodowego. Internet rzeczy to ekosystem, w którym urządzenia gromadzą i wymieniają się danymi, wykorzystując instalacje elektryczne lub sieci komputerowe. Dla nas najważniejsze jest, że wywołuje on wzrost zapotrzebowania na czujniki, moce obliczeniowe, serwery, pamięć komputerową, oprogramowanie. Inteligentne domy, przedsiębiorstwa, czy miasta będą potrzebowały niezawodnych komponentów oraz infrastruktury, aby sprawnie i bezpiecznie funkcjonować.

Warto też kilka słów powiedzieć o reklamie internetowej, która w coraz większym stopniu zaczyna korzystać z tzw. Big Data, czyli dużych zbiorów danych, śladów, które internauci zostawiają w Internecie. Jest to efektywna forma reklamy, dostosowująca wyświetlane treści do profilu osoby korzystającej z komputera, dzięki czemu reklamodawcy mają lepszy dostęp do potencjalnych klientów. Udział reklamy internetowej w całym rynku reklamy stale rośnie i naszym zdaniem ta tendencja się utrzyma.

Spodziewamy się także bardzo dynamicznego rozwoju wielkiego obszaru gospodarki związanego z samochodami autonomicznymi oraz zaawansowanymi systemami wsparcia kierowcy. W ciągu roku mieliśmy do czynienia z dwoma znaczącymi wydarzeniami na tym rynku – w 2016 roku Samsung kupił firmę Harmann International, a w marcu 2017 roku Intel ogłosił, że jest zainteresowany kupnem Mobileye NV. Dzisiaj trudno nam sobie wyobrazić, że w przyszłości będziemy jeździli samochodami nieposiadającymi kierownicy. Producenci samochodów zapowiadają jednak, że masowa produkcja takich pojazdów może rozpocząć się po 2020 roku. Poddostawcy dla sektora twierdzą, że nastąpi to najwcześniej po 2025. Być może będzie to dopiero rok 2030, ale nie ma wątpliwości, że branża zmierza w tym kierunku i koncept aut autonomicznych stanie się rzeczywistością. Starsze pokolenie kierowców odnosi się do tego sceptycznie i może być niechętne, aby powierzyć bezpieczeństwo oraz przyjemność kierowania „w ręce” komputera. Inaczej jest w przypadku użytkowników od dziecka polegających na komputerach i gadżetach technologicznych. Oni nie powinni mieć barier przed taką formą przemieszczanie się.

– Nowoczesne technologie spowodują, że będziemy krócej pracować. Można się spodziewać, że w najbliższych latach bardzo mocno rozwinie się przemysł czasu wolnego.

– Na pewno. To już się dzieje. Stawiałbym przede wszystkim na segment gier wideo, który już dzisiaj rozwija się bardzo dynamicznie ze względu na rosnące grono graczy. Do tego obserwujemy przenoszenie świata gier na duży ekran, ich symbiozę z filmem oraz gwałtowny rozwój popularności e-sportu. W tym roku w Katowicach odbył się międzynarodowy finał turnieju w tej dyscyplinie – Intel Extreme Masters, w którym wzięło udział ponad 100 tysięcy osób, nie licząc publiczności śledzącej zmagania graczy w Internecie. Można sobie tylko wyobrazić, jak wyglądają podobne festiwale w Stanach Zjednoczonych, gdzie rzecz jasna budżety są wielokrotnie większe. Ponadto rozwijać się będzie rynek rozrywki spersonalizowanej, gdzie użytkownik będzie decydował kiedy i co chce oglądać. W Polsce możemy z typu usług korzystać m.in. dzięki portalom Netflix oraz Showmax.

– Wśród najważniejszych magatrendów wymienił Pan zmiany demograficzne. Społeczeństwa północnej półkuli nieustannie się starzeją.

– Stąd też uważam, że cały czas na znaczeniu będzie zyskiwał sektor farmaceutyczny. Jesteśmy zdania, że przegrana Hillary Clinton w ubiegłorocznych wyborach prezydenckich w Stanach Zjednoczonych zakończyła złą passę medialną wokół producentów leków. Od połowy 2015 roku aż do listopada 2016 roku trwała przecena firm farmaceutycznych. Od listopada obserwujemy stopniową zmianę postrzegania tego sektora. Inwestycyjnie są to duże, płynne firmy, a ich akcje powinny się dobrze zachowywać w dłuższym okresie, ze względu na powtarzalny popyt generowany przez rosnącą liczbę ludności. Zmianę postrzegania wśród inwestorów widać także po polskich przedsiębiorstwach z tego sektora.

– Jeśli już jesteśmy przy polskich firmach. Czy one dobrze wpisują się w globalne megatrendy?

– Polska jest krajem zaliczanym do grupy tzw. emerging markets, a znaczenie tych krajów będzie rosło. Oczywiście Polska nigdy nie osiągnie takiego udziału w globalnej gospodarce, jaki mają Chiny, Indie, czy Brazylia, ze względu na nominalny rozmiar gospodarki, ale w dalszym ciągu możemy rozwijać się w porównywalnym tempie. Największym minusem GPW w Warszawie jest struktura rynku. Dużą część indeksów stanowią przedsiębiorstwa operujące w ramach tzw. starej ekonomii, na przykład spółki wydobywcze i energetyczne. Emitenci, którzy dostarczają produkty lub usługi nowoczesne technologicznie, cechują się zazwyczaj niską kapitalizacją i słabą płynnością. Wyjątkiem jest CD Projekt, który dzięki sukcesowi „Wiedźmina” znacząco zwiększył swoją wycenę. Cieszy natomiast to, że powstaje u nas coraz więcej firm, których model biznesowy bazuje na wiedzy. To dobry prognostyk na przyszłość. Polakom nie brakuje kompetencji i przedsiębiorczości, ale brakuje doświadczenia w tworzeniu globalnych produktów oraz wyspecjalizowanych w tym kierunku partnerów finansowych. Edukacja i zbieranie doświadczenia musi trochę potrwać.

– Na świecie rośnie sceptycyzm wobec globalizacji. Czy to może zaszkodzić megatrendom?

– Nie, megatrendy mają bardzo silne fundamenty – są to z reguły zmiany społeczne, technologiczne lub polityczne. Megatrendy wynikają z potrzeb, jakie mają jednostki lub społeczeństwa. Oczywiście, sceptycyzm lub nawet sprzeciw wobec globalizacji może zaszkodzić modelom biznesowym poszczególnych firm. Weźmy przykład z historii motoryzacji. Na początku XX wieku, gdy w Stanach Zjednoczonych powstawała pierwsza fabryka Forda, międzynarodowa wymiana handlowa miała wiele barier, panował protekcjonizm. Rozwoju motoryzacji to nie powstrzymało, gdyż fabryki samochodów powstawały w kolejnych państwach. Dlatego dzisiaj mamy wielu producentów zlokalizowanych na różnych kontynentach. Firmy adoptowały się do panujących warunków, a ta zdolność jest dzisiaj w mojej ocenie większa niż przed ponad stu laty. Inny przykład dotyczy sieci restauracji McDonalds, symbolu globalizacji, który cały czas potrafi przystosowywać swoje produkty do zmieniających się potrzeb. Gdy na świecie upowszechniła się moda na zdrową żywność, McDonalds wprowadził ją do swoich restauracji. Kilka dni temu poszedł krok dalej i ogłosił, że będzie smażył swoje hamburgery wyłącznie ze świeżego mięsa. To rewolucyjna zmiana, która świadczy o umiejętności dopasowania się globalnych korporacji do wymagań stawianych im przez wymagających konsumentów. Dlatego, choć to może być zaskakujące, restauracje sieciowe cały czas rozwijają się szybciej niż lokalne, niezależne restauracje.

– Ale rozwój globalnych korporacji mogą zahamować rosnące przynajmniej w niektórych krajach ruchy lewicowe, z ich retoryką do porzucenia konsumpcyjnego trybu życia.

– Skrajne pomysły, zazwyczaj są nośne medialnie, ale często mają niewielu zwolenników. To się nie zmieni. Megatrendy wynikają na przykład z tego, że ludzie chcą żyć wygodniej, a firmy chcą produkować taniej. Skrajne zachowania mogą oczywiście te procesy spowolnić, ale moim zdaniem nie mogą ich zahamować. Największą barierą dla rozwoju megatrendów może być tempo, w jakim ludzie są w stanie przyswajać zmiany.

– Które z wymienionych przez Pana megatrendów są najtrwalsze?

– Na pewno te, które wymieniłem na początku naszej rozmowy, czyli zmiany demograficzne, rozwój nowych technologii oraz wzrost znaczenia gospodarczego nowej grupy krajów. Megatrend, który moim zdaniem może zostać zahamowany, a jeszcze niedawno bardzo szybko się rozwijał, to energetyka odnawialna. Jest ona oparta na bardzo szczytnej idei, ale niestety wymaga dużego wsparcia z państwowych budżetów. Jeśli weźmiemy pod uwagę, że globalny dług w odniesieniu do globalnego PKB jest dzisiaj na historycznie wysokim poziomie, że wiele krajów jest już zadłużonych „pod korek”, to nietrudno dojść do przekonania, że rozwój energetyki odnawialnej w obecnej formie nie może się utrzymać. W sytuacji, gdy politycy staną przed wyborem budować nową farmę wiatrową, czy wypłacić emerytury, wybór będzie oczywisty. Widzieliśmy to w 2009 roku, po wybuchu kryzysu finansowego. To zresztą nie dotyczy tylko energetyki odnawialnej, ale wszystkich projektów bazujących na dofinansowaniu ze strony państw lub organizacji międzynarodowych. W długim terminie zawsze najlepiej rozwijają się te dziedziny gospodarki, które są regulowane tylko przez prawo popytu i podaży.

Rozmawiał: Piotr Gajdziński

Zobacz także: