Inwestowanie nadwyżek finansowych – Norbert Talarczyk, Skarbiec TFI

Każde przedsiębiorstwo, stoi przed dylematem optymalnego zagospodarowywania gotówki. Tak naprawdę środki finansowe są przysłowiowym „być albo nie być” każdego przedsięwzięcia gospodarczego. Brak płynności okazał się już wielokrotnie gwoździem do trumny nawet w dużych firmach.

Trochę teorii na dobry początek.
Bieżące zarządzanie finansami to tzw. „krótkoterminowe finanse”. Składają się na nie trzy podstawowe powody do gromadzenia rezerw gotówkowych.

Powód transakcyjny – gotówka jest niezbędna do przeprowadzenia zaplanowanych transakcji gotówkowych.W praktyce nie zawsze udaje się zsynchronizować wartości wpływów i wydatków gotówkowych.

Powód ostrożnościowy – przedsiębiorstwo zabezpiecza się przed nieprzewidywalnymi potrzebami gotówkowymi,których koszt i czas nie są możliwe do określenia odpowiednio wcześnie przed ich wystąpieniem.

Powód inwestycyjny – środki pieniężne są utrzymywane w celu umożliwienia firmie inwestycji o stopie zwrotu przekraczającej przeciętną stopę zwrotu uzyskaną z depozytu bankowego.

Gotówka jest, ale co dalej?
Tak zdefiniowane rezerwy, czy inaczej nadwyżki finansowe, nie powinny być po zostawione na nieoprocentowanym rachunku bieżącym firmy, ponieważ siła nabywcza pieniądza w czasie maleje. Podstawowym instrumentem służącym zagospodarowaniu powstających każdego dnia nadwyżek finansowych są produkty typowo bankowe: oprocentowane rachunki, czy lokaty terminowe krótko i średnioterminowe.

Jedną z możliwych wad takiego rozwiązania jest konieczność nieustannego dopasowywania terminów zapadalności do zaplanowanych (lub i nie) płatności, a jeśli nie jest to możliwe, pozostaje korzystanie z najsłabiej oprocentowanych lokat typu overnight. Ponadto dla przedsiębiorstw o dużych zasobach gotówki nie bez znaczenia są limity koncentracji depozytu w jednej instytucji (depozyty instytucjonalne są wyłączone z gwarancji objętych Bankowym Funduszem Gwarancyjnym). Efektem czego może być konieczność korzystania z usług wielu banków, co w wielu przypadkach może być sporym wyzwaniem.

A może jednak warto spróbować robić to inaczej?
Jednym z ciekawszych narzędzi wspomagających zarządzanie pieniędzmi firmowymi są fundusze inwestycyjne, a właściwie fundusze pieniężne, nazywane też gotówkowymi. Ta specyficzna grupa rozwiązań cechuje się przede wszystkim tym, że inwestuje w instrumenty rynku pieniężnego, obligacje skarbowe, komunalne, obligacje korporacyjne…

Z reguły średni termin wykupu portfela funduszu nie przekracza jednego roku, a w portfelach nie znajdziemy akcji. Najstarsze tego typu rozwiązania funkcjonujące na rynku finansowym mogą się pochwalić ponad 20 letnią historią. Ich strategie okazały się odporne na wszystkie możliwe kryzysy finansowe w tym okresie.

Jak to wygląda w praktyce?
Tak naprawdę wszystko rozpoczyna się od wizyty przedstawiciela funduszu, który dopasuje proponowane rozwiązania do specyfiki prowadzonej działalności, przepływów finansowych, poziomu oczekiwanej stopy zwrotu i akceptowalnego ryzyka. Po zaakceptowaniu rozwiązań wystarczy otwarcie rejestrów i ewentualna aktywacja dostępów elektronicznych.

Od tego momentu można rozpocząć wspomaganie procesu zarządzania gotówką w firmie. W najprostszej wersji wykorzystywany jest tylko jeden fundusz, na przykład Skarbiec Kasa. Inwestowanie odbywa się poprzez przelew na rachunek funduszu, bez konieczności sporządzania dodatkowych dokumentów, a także bez konieczności deklarowania czasu lokowania środków. W przeciwieństwie do lokat terminowych, w każdej chwili można dopłacić kolejną kwotę. W przypadku, gdy środki są potrzebne na realizację zobowiązań wystarczy tylko złożyć zlecenie odkupienie jednostek – w przypadku zleceń składanych w Skarbcu Kasa do godz. 12, środki na rachunku przedsiębiorstw znajdą się następnego dnia, zapewniając obsługę zaplanowanych zobowiązań. Można wycofać z funduszu tylko niezbędną kwotę, a reszta środków pracuje dalej.

Podsumowując, fundusz łączy w sobie zalety lokaty overnight z lokatami średnio i długoterminowymi, zapewniając jednocześnie dochodowość znacznie przekraczającą poziom stawek depozytowych oferowanych dla klientów firmowych, które z reguły są znacznie niższe niż oferowane osobom fizycznym. Przedsiębiorstwa, które z a deklarują uzgodnione poziomy minimalnych „osadów” na swych rejestrach mogą liczyć na dodatkowy zwrot opłaty za zarządzanie pobieranej przez TFI, co daje dodatkowe kilkadziesiąt punktów bazowych dochodu w skali roku. Cały proces odbywa się jednocześnie bez pobierania opłat za prowadzenie rejestrów, wpłaty, wypłaty.

Jakimi więc cechami powinien charakteryzować się taki fundusz?
Przede wszystkim musi się cechować maksymalnie niską zmiennością wartości jednostki uczestnictwa, tak by do minimum ograniczyć ryzyko związane z momentem wypłaty środków z funduszu. Portfel funduszu powinien charakteryzować się wysokim poziomem płynności, by zabezpieczyć środki na wypłatę nawet największych kwot, bez konieczności pozbywania się aktywów o niskim poziomie płynności, co mogłoby wpłynąć na obniżenie poziomu wycen jednostek uczestnictwa. Nie bez znaczenia jest rygorystyczne zarządzanie ryzykiem kredytowym składników portfela funduszu, jak i poziomem koncentracji pojedynczego emitenta, powtarzalność wyniku inwestycyjnego oraz z kompetencje zespołu zarządzającego funduszem. Wszystkimi tymi cechami charakteryzuje się wspomniany już fundusz Skarbiec Kasa, przetestowany w skrajnych realiach rynkowych cechujących ostatnie dwie dekady.

Zamiast podsumowania
Fundusze inwestycyjne mogą i powinny być atrakcyjnym uzupełnieniem typowych rozwiązań bankowych umożliwiającym generowanie dodatkowych dochodów odsetkowych z posiadanego kapitału, przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiego poziomu płynności jak i bezpieczeństwa. Wszak przed nami ciągle jeszcze odsetkowe chude lata, co jest wynikiem mocnych deklaracji członków RPP w sprawie niepodwyższania stóp procentowych w najbliższym okresie.